In Amsterdam bij het Gemeentelijk Vervoerbedrijf GVB verwierf onze partner De Belo Groep de opdracht voor het beveiligen van de werkkuilen voor de trams. Werkzaamheden aan een werkplaats ‘zonder bandenpomp’. En omdat het hier natuurlijk om flinke gevaartes gaat, die niet binnen een paar tellen stil staan, is die veiligheid heel belangrijk.

VSE leverde de besturing voor de werkkuilen en de kasten waarin een en ander fysiek geregeld wordt. Wat er zo spannend aan is, willen we natuurlijk weten. Chris Hoogenboom is tijdens ons bezoek op locatie aan het werk en kan het ons gelukkig haarfijn uitleggen. “Alle verschillende systemen en componenten die hier met elkaar moeten communiceren, zijn van verschillende leveranciers. De loopkatten boven de tram, de deuren, hefplateaus en kophefplateaus maar ook de besturing van de bovenleiding. Wij zorgen ervoor dat de veiligheid geregeld is. Daarvoor gebruiken we Siemens als platform waarmee we de signaaluitwisseling tussen alle onderliggende systemen verzorgen. Daarvoor leverden we de kasten en bedieningspanelen – die laatste zijn in de vorm van lessenaar met een hmi.”

Communicatie
“Onze besturing zorgt voor de controle van de systemen en de bevoegdheden. Dat gebeurt met plc’s en relais die onder in de kuil in een besturingskast zijn gemonteerd. De tram rijdt de werkplaats in naar de juiste positie, waar de stroomafnemers worden losgekoppeld van de bovenleiding. We moeten als het ware eerst een onveilige situatie veilig maken. Als de tram op positie staat, zoals dat heet, dan zorgen de bordessen naast en de kophekken voor de tram voor veilige werkplekken. Als de situatie als onveilig wordt beoordeeld door de besturing dan worden de hekken automatisch gesloten. Voor de bovenleiding is ook een noodstopvoorziening ingericht.”

De bordessen worden naar de zijkant van de tram toe bewogen. Afstandssensoren zorgen ervoor dat ze op het juiste moment stoppen. Omdat er wel drie verschillende types trams in de werkplaats komen, moet dat per tram worden bepaald. “Er zijn ook trams met een harmonicadeel. Dan moet je ervoor zorgen dat de sensor niet precies daar gepositioneerd is, want dan detecteert hij niet goed.”

Bovenop
Boven op de tram moeten de airco, de stroomafnemer en besturingsdelen toegankelijk kunnen worden gemaakt voor onderhoud of reparatie. De signaaluitwisseling met de loopkat zorgt ervoor dat als er iets in de loopkat boven de tram hangt, het bordes niet kan worden betreden. De bediening van die loopkat gebeurt met een radiografische afstandsbediening en dat moet dus goed worden uitgewisseld met de andere signalen. De vrijgave van het bordes wordt bepaald aan de hand van de positiebepaling van de loopkat. Alles voor de veiligheid.

Rob de Grootte van VSE heeft de programmatuur geschreven waarmee de veiligheid wordt geregeld. Samen met Belo heeft hij gezorgd voor het testen van alle veiligheidsfuncties. Alle aspecten op het gebied van die veiligheid heeft hij samen met het GVB uitgedokterd. En dat het belangrijk is om vooraf echt alle aspecten uit de kauwen, merken we tijdens ons bezoek. “Er moet een toeter bij”, was de opdracht. Dat lijkt simpeler dan het is. De ‘toeter’ moet in de tekening worden opgenomen, er moet een kabel worden gelegd, die moet worden aangesloten. Het functionele ontwerp moet worden aangepast. “Het ontwerp moet bij oplevering natuurlijk wel een-op-een overeen komen met de werkelijkheid”, verklaart Chris.

Nu nog integreren
Op het moment van ons bezoek is er een SAT geweest en staat er een SIT gepland. De acceptatie is er dus, de integratie moest nog gebeuren. En ja, zoals dat gaat: naarmate het werk vordert staan de mensen die ermee moeten gaan werken te trappelen van ongeduld. Liever vandaag dan morgen willen ze de nieuwe kuilen in gebruik gaan nemen. Maar, veiligheid is niet gediend met haast, dus de zorgvuldige benadering is op zijn plaats.

Het eerste deel van de opdracht was het volledig inrichten van de beveiliging van drie nieuwe werkkuilen. Aansluitend worden drie oude kuilen aangepast aan de nieuwe stand der techniek. De oudste werkkuilen worden gesloten waarmee er straks zes moderne werkkuilen in gebruik zijn. Met veilige componenten en aangepaste procedures.

“Het is een leuk project met veel uitdaging”, vertelt Chris. “Het is schakelen met veel verschillende partijen en ook nog onder tijdsdruk. Ook al verdiep je je vooraf goed in de situatie, als je eenmaal bezig bent, blijkt het toch nét anders te zitten dan je vooraf had gedacht.”

Hoezo VSE?
Belo, die naam hebben we eerder gehoord toch? Gelukkig loopt er ook iemand van Belo op de werkvloer: Gerrit van de Hoef, de uitvoerder. “Bij Retourmatras hebben we ook met VSE samengewerkt. Toen bleek al dat de activiteiten van VSE behoorlijk in het verlengde liggen van wat wij zelf doen. We kregen daar een hele goede indruk van hun aanpak. Ze denken goed na en weten wat er verwacht wordt. En daarbij komt dat ze in oplossingen denken. We zeiden toen al: ‘dit is een partij waar we meer mee zouden kunnen doen’, en dat is de reden waarom we nu hier ook samenwerken. We hebben dezelfde filosofie als het om projecten gaat, en dat is fijn.”