In 2022 bestaat TNO 90 jaar. Naar aanleiding van dit jubileum schreven experts uit de organisatie een toekomstvisie op Artificial Intelligence (AI). Waar staan we over tien jaar met kunstmatige intelligentie? Wat betekent dit voor onze industrie, mobiliteit, duurzaamheid, gezondheid en onderzoek? Een mooi visiestuk om wellicht tijdens de kerstvakantie eens rustig door te lezen!

In het 90-jarig bestaan van TNO heeft de organisatie met talloze uitvindingen bijgedragen aan de digitaliseringsrevolutie. Met Artificial Intelligence heeft zich inmiddels een nieuwe vernieuwingsgolf aangediend. AI is het vermogen van machines om intelligent gedrag te vertonen. TNO brengt expertise over AI en domeinkennis bij elkaar. Binnen haar onderzoeksprogramma ‘Appl.AI’ werkt de organisatie eraan om AI-systemen te laten functioneren in een wereld vol onzekerheden. Daarnaast zet TNO in op een efficiënte samenwerking tussen mens en machine.

Steeds volwassener

TNO verwacht dat AI in de komende tien jaar ‘groot’ zal worden. Groot in de betekenis van maatschappelijke en economische impact, maar ook in de betekenis van ‘volwassen’: verantwoordelijk en moreel gedrag. De huidige AI-technologie is een ‘neuraal netwerk’ dat leert patronen te herkennen. Dit doet het ‘zelflerend’, op basis van enorme hoeveelheden voorbeelden. Hierdoor kan AI ons nu al op veel vlakken ondersteunen.

Hybride AI

In het komende decennium zal zelflerende én redenerende ‘hybride AI’ ontstaan. Deze sociaal vaardige, ethische en controleerbare vorm van hybride kunstmatige intelligentie kan doelen delen, feedback en uitleg geven en in natuurlijke taal communiceren met de mens. Dit maakt verantwoorde toepassingen mogelijk in veel sectoren. Computerintelligentie zal evolueren van ondersteunend aan de mens naar een partner van de mens die zich autonoom door onze wereld beweegt. Denk aan robots die ons vervoeren, verzorgen, verdedigen, vermaken of een (gezelschaps)partner zijn. Verder zal AI ook onderzoek en innovatie zelf innoveren.

Tussen verwachting en angst

Daarmee zal de impact van AI op termijn verder gaan dan een verandering in hoe wij werken en leven. Het zal veranderen wie wij zijn. Hoe gaan wij ons als mensen verhouden tot deze nieuwe intelligentievormen, die we zélf gecreëerd hebben? Volgens de onderzoekers van TNO balanceren we tussen angst en verlangen. Aan de ene kant het verlangen naar de verbeteringen die AI kan brengen voor vervoer, gezondheidszorg, veiligheid en de verduurzaming van de industrie en het energiesysteem. Maar ook de angst dat AI onze samenleving en democratie zal ontwrichten als het onverantwoordelijk wordt toegepast. We staan dus ook voor grote juridische, ethische en sociale vraagstukken.

Opvoeden van AI

In het visiestuk wordt onder meer ingegaan op hoe wij AI gaan opvoeden. Welke doelen willen wij als mens nastreven, en op basis van welke ethische waarden? Momenteel mist AI een geheugenfunctie die als basis kan dienen voor het leren in mens-AI teamverband. Alleen met hybride AI kunnen uiteindelijk menselijke doelen en waarden door AI begrepen worden en in samenwerking met de mens gerealiseerd.

Impact neemt toe

Met het volwassen worden van AI en het veilig kunnen (en willen) delen van data zal de impact op de economie en samenleving groter worden. AI gaat een belangrijke motor vormen achter innovaties binnen bijvoorbeeld industriële productie, transport en logistiek, zorg, veiligheid en publieke dienstverlening. Over sectoren heen zal AI de transitie versnellen naar circulaire materialen en duurzame energie.

Wil jij je verder verdiepen in dit spannende thema? Download dan op de website van TNO de toekomstvisie op AI anno 2032. Een aanrader!