• info@vse.nl
  • Opaalstraat 10, 2872 ZR Schoonhoven
 Petje af van de opdrachtgever – Tunnelbesturing op orde

Petje af van de opdrachtgever – Tunnelbesturing op orde

In een tunnel is de veiligheid nog een tikkie spannender dan op een gewoon wegvak. En dan hebben we het niet alleen over de verkeersveiligheid, maar denk ook eens aan ventilatie, aan brandmeldsystemen, verlichting en nog veel meer. En al die verschillende systemen moeten worden aangestuurd. In Leiden werkte VSE als onderaannemer aan de TunnelBesturingsInstallatie, oftewel de TBI, van de Stationspleintunnel. Dat daar wat bij komt kijken, dat wordt ons wel duidelijk als we spreken met Stefan Lekkerkerker, de Software Engineer van VSE, met Jan Tolido, de opdrachtgever van de Gemeente Leiden en Martin van Houwelingen, de toezichthouder namens de gemeente.

 

Tolido: ‘Eigenlijk is het jammer dat we niet meer van dit soort projecten hebben.’

Wat die techniek allemaal betrof? Denk aan een bewaking van het CO-niveau. Als dat te hoog wordt dan schakelen de ventilatoren in. Best handig als dat op tijd gebeurt. En dat je kunt signaleren of dat ook het gewenste effect sorteert. Denk aan de verlichting, die aan het begin en einde van de tunnel minder fel moet zijn dan in het midden. En die op een zonnige dag minder mag zijn dan in een willekeurige nacht. En brandmeldings- en -blussystemen. Maar ook filedetectie en de daarop aangepaste toevoer. Al met al een hoge techniekdichtheid per vierkante centimeter, zo vonden wij.

De tunnel heeft twee buizen, elk voorzien van twee rijstroken. Regulier is per tunnelbuis eenrichtingsverkeer ingesteld. De totale lengte van de tunnel is circa 335 meter. Elke buis is in 7 secties opgedeeld, elk circa 50 meter lang.

Tekening Tunnel

De tunnel is voorzien van twee handbedienposten. Eén aan de zuidkant en één aan de noordkant, vlak voor de tunnelopeningen. Met deze handbedienposten kan de brandweer diverse statussen van de tunnel aflezen, en een deel van de technische installaties van de tunnel bedienen. Aan weerszijden van de tunnel is een laagspanningsruimte aanwezig, waarin de voornaamste besturingskasten zijn opgesteld. In de tunnel zijn twee drainagekelders met elk een set drainagepompen aanwezig ter hoogte van tunnelsecties O2 en O6. Ter hoogte van tunnelsectie O6 is een schoonwaterkelder aanwezig ten behoeve van de brandbluspompen.

Spannende omgeving
En in hoe veel tunnels je in je werkzame leven ook aan het werk bent, het blijft een bijzonder spannende aangelegenheid. Stiekem weten we het allemaal: bijna alle verkeersdeelnemers rijden te hard langs wegwerkzaamheden. ‘Maar hoe je dat ervaart als je in een tunnel de werkende partij bent, eigenlijk zou iedereen eens een keer in een tunnel moeten werken’, zo zegt Lekkerkerker. ‘Je werkt sowieso met oordoppen op en het verkeer komt in een tunnel echt wel heel erg dichtbij. En als bijkomende factor is deze tunnel dicht bij het LUMC gelegen en rijden er dus veel ambulances door de tunnel. Het horen en zien vergaat je dan soms letterlijk.’

Tunnelbesturing
Jan Tolido, de opdrachtgever van de Gemeente Leiden

Gemeente Leiden
We bezoeken Jan Tolido van de gemeente Leiden en vragen hem naar zijn ervaringen met VSE tijdens dit project. Hij geeft aan dat hij het contact met VSE als zeer open heeft ervaren, en dat dat getuigt van ruime kennis van besturingstechniek. De communicatie met VSE is helder, de rapportages zijn duidelijk, en eigenlijk geeft het in grote lijnen gewoon vertrouwen. ‘Ze hebben er alles aan gedaan om de installatie op tijd werkend te krijgen en ook precies volgens onze wensen. Echt petje af. Dat heeft ons in ieder geval doen besluiten het andere deel van de installaties in de tunnel, de TunnelVerkeersInstallatie of TVI, ook bij hen in onderhoud te geven. Het is ons met de oorspronkelijke aannemer niet gelukt om het onderwerp storingsmeldingen van de TVI werkend te krijgen en ik ben ervan overtuigd dat het VSE wel gaat lukken.’
De storingsmeldingen van de TVI willen we niet remote, maar per e-mail. In dit geval voor de online veiligheid. De verschillende onderdelen van de TVI, die bijhoudt hoeveel verkeer er zich in de tunnel bevindt, wanneer de tunnel is afgesloten, of een baan is afgesloten. De storingsmeldingen moeten automatisch worden verstuurd aan de partij die het onderhoud van het betreffende deel verzorgt. VSE neemt die verdeling van de meldingen voor zijn rekening.’
‘We hadden bij de TBI gerekend op drie keer een afsluiting van de tunnel, maar door de aanpak van VSE hebben we in totaal nul afsluitingen gehad. Dat is natuurlijk een enorme opsteker. Doordat VSE een simulatieprogramma had gemaakt, waren de consequenties van verschillende acties vooraf duidelijk en kon daar ook naar worden gehandeld.’

TBI aangepast
Wat er allemaal voor aanpassingen zijn gedaan aan de TBI? De software is voor een deel overgenomen en flink aangepast en alle hardware is naar een nieuw platform gebracht. In totaal gingen we van 19 plc’s naar 2! Het bestaande Omron plc-systeem, van 15 jaar oud, moest worden vervangen – weer door een Omron systeem. Daarbij bleek overigens de backward compatability prima geregeld. Verder werd er achter de hoofd-plc alles vervangen en is ook de communicatie deels vervangen. Waar er voorheen in iedere kast een eigen plc zat, communiceren de kasten nu via remote IO met de hoofd-plc.
Bij dit project bleek eens te meer de winst in een goede voorbereiding te zitten. Van Stefan Lekkerkerker horen we dat er heel veel tijd in die voorbereiding is gestoken en van Jan Tolido hoorden we al dat het simulatieprogramma een belangrijke bijdrage leverde.
Lekkerkerker: ‘Alles moest door blijven draaien terwijl wij de besturing vervingen. We wilden zo min mogelijk hinder voor het verkeer opleveren. Deze tunnel bestaat uit twee buizen met ieder twee banen, dus we konden wel een heel klein beetje spelen, maar als je een kast in een tunnelbuis echt uitzet heb je ook geen verlichting meer. Dat betekent dat je ook voor jezelf de spanning voor je lampen van de kast 50 meter verderop moet halen. Al met al genoeg redenen om vooraf zo veel mogelijk goed in kaart te hebben. Denk dan bijvoorbeeld aan kabels coderen: wat halen we eraf, wat zetten we waarop. Dat heeft ons enorm veel tijd bespaard.’

Toezichthouder
Jan Tolido geeft aan dat het dagelijkse contact met VSE vooral werd onderhouden door Martin van Houwelingen, de door de gemeente ingehuurde toezichthouder. Hij kan ons vast nog wel iets meer vertellen over het echte samenwerken. Daarom bellen we Van Houwelingen ook maar eens op. Hij vertelt graag over de ervaring want: ‘het was een prettige samenwerking en ik heb er een heel goed gevoel aan overgehouden. VSE heeft het project vakkundig en grondig opgepakt en ze hebben de werkzaamheden zorgvuldig en nauwgezet uitgevoerd.’

Tunnelbesturing
Martin van Houwelingen, toezichthouder van het project.

Van Houwelingen was vanaf het begin van de uitvoering betrokken bij het project als toezichthoudende partij. Hij kreeg van VSE deugdelijke ontwerpen en goede beschrijvingen en ook over het opleveren van de documentatie eigenlijk niets dan lof. ‘Bij de acceptatietest was er een minimaal aantal restpunten. En zoals in iedere projectspecificatie zaten er in deze ook gaatjes. Die werden door hen met gevoel voor het projectresultaat opgepakt. Ze zijn niet gestopt als er een hobbel was en ook bij de opdrachtgever blijf er een heel goed gevoel over. Het is een vakkundige en goed geoutilleerde club met verstand van zaken,’ aldus Van Houwelingen.

Toekomst
Tolido ‘Als iemand goed zijn werk doet, dan wordt hij daarvoor beloond. VSE is een partner waar we vertrouwen in hebben en waar we verder mee willen. Ze weten waar het over gaat en gaan ook beslist geen moeilijke dingen uit de weg. Eigenlijk is het jammer dat we niet meer van dit soort projecten hebben.’
Is de Stationspleintunnel nu klaar voor de toekomst? Tolido ‘We gaan dit jaar nog een vluchtroute aanpassing doen en de tunnelverlichting willen we nog vervangen door ledverlichting. De pompinstallatie voor hemelwater is in zijn huidige uitvoering al berekend op extreme weersomstandigheden, daar is nog geen reden voor bijstelling, ook niet met de verwachte hoeveelheden regenval. Verder is de tunnel met de recente aanpassingen meer dan op haar taak berekend. Dus ik draag het beheer met een gerust hart over.’