
Robots en werkgelegenheid
Er is veel angst voor robots. Niet zozeer voor het type terminator, als wel als grote concurrent op de arbeidsmarkt. Is deze angst gegrond of houdt de robot juist de werkgelegenheid in Nederland? De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid onderzocht en rapporteerde.
Het rapport ‘De robot de baas’ werd op de valreep van 2015 in het Amsterdamse Pakhuis de Zwijger gepresenteerd. De eerste bevindingen zijn dat de soep niet zo heet wordt gegeten als Minister Asscher die destijds opdiende. Ja, er zal een verslechtering optreden voor mensen met een onvoldoende opleidingsniveau. Dit blijkt ook uit onderzoek naar de effecten van digitalisering over de afgelopen 15 jaar. En ja, de WRR verwacht dien ten gevolge een grotere groei van ongelijk verdeelde welvaart. Maar een ontwrichte arbeidsmarkt binnen een jaartje of tien? Zo’n vaart loopt het nu ook weer niet.
Regisseren
Dat robotisering, en in bredere zin automatisering, het speelveld verandert staat vast. Robotisering en automatisering vanuit een economisch perspectief tegenhouden is niet alleen onwenselijk, maar ook nog eens onmogelijk. Wie niet automatiseert kan op wereldtoneel niet mee op kwaliteit, kostprijs en productiviteit. Gevolg is dat er elders zal worden geproduceerd. Daarnaast schrijden inzichten en technische vorderingen voort, of je dit nu wil of niet. Het is daarom vooral de taak van de overheid regie te houden hoe veranderingen plaatsvinden. Dit betekent mensen nu klaarstomen voor de nieuwe beroepen. Iedereen dus op programmeerles? Dat lijkt de WRR geen goed idee. Het is namelijk lastig te voorspellen welke vaardigheden en hoeveel mensen met die vaardigheden er over 10 jaar precies nodig zijn. De WRR adviseert de overheid in het onderwijs vooral nadruk te leggen op de menselijke maat: die vaardigheden waarin we ons van machines onderscheiden. Denk aan creativiteit, empathie en samenwerken. Feit hierbij wel is dat het opleidingsniveau over de hele linie omhoog zal moeten.
Als VSE kunnen we ons vanuit onze praktijkervaring goed vinden in de bevindingen van de WRR. We onderschrijven het belang van automatisering voor het behoud van productie in Nederland. Daarnaast is kennisontwikkeling volgens VSE een belangrijke voorwaarde om aan de automatiseringsvraag te kunnen voldoen. En inderdaad met behoud van de menselijke maat. Want echt slim automatiseren doe je samen met collega’s, partners en natuurlijk de klant.