De bevestiging van Woltman: “Als we naar de locatie gaan moeten we wel een verkleedpartij regelen. We moeten een oranje werkoverall aan, een zwemvest, veiligheidsschoenen, een helm en een veiligheidsbril op.” Dat belooft wat! Samen met Joost van der Burgh van Woltman mogen we een kijkje gaan nemen bij de 3000 PDS, een funderingsmachine die – volgens betrouwbare bron – de grootste van Europa is

Er valt zo veel over te vertellen, waar zullen we eens beginnen? Met waarom deze funderingsmachine werd besteld, hoe hij een mooi voorbeeld is van de samenwerking tussen componentenleverancier, systeemintegrator en machinebouwer? Of hoe slim hij is en dankzij welke technologie dan wel, of misschien met de gebruiker, hoe blij die wordt van het werken met de machine? Goed, misschien dan maar gewoon bij het begin. Bij het feit dat deze enorme machine speciaal is aangekocht voor het werk waar we op bezoek zijn. Een tunnelproject onder de Maas, bij Maassluis – het Blankenburgproject.

Zeven jaar geleden bouwde Woltman al een dergelijke grote uitvoering voor een soortgelijk project. Een hijskraan en funderingsmachine in één, met een fikse capaciteit. “De gevraagde levertijd voor dit project was enorm kort. Nadat de componenten eind 2018 ontvangen waren, hadden we nog veertien weken om het geheel op te leveren. Het feit dat we deze machine met deze afmeting en mogelijkheden al eens eerder hadden gemaakt, was de doorslaggevende factor om dit te laten slagen. We wisten waar we aan begonnen,” lacht Joost.

Hijsen en heien
Intussen is de werkboot voor komen varen en zijn we verkleed. De schipper vaart ons naar het werkponton waar de omvang van de machine duidelijk wordt. Joost vertelt over de mogelijkheden van dit enorme gevaarte. “Voor dit project worden stalen buizen met een gewicht van veertig ton de grond in getrild. Het laatste stuk worden de buizen geheid.” Hij wijst op de buizen die al zijn geheid en waartussen stalen wanden zijn geplaatst. “Dat kan allemaal met deze machine. Als kraan kan hij driehonderd ton gewicht hijsen en je kunt er dankzij een zogenaamde makelaar geleid mee heien omdat de giek voorover én achterover kan kantelen. Die makelaar kan zowel voor- als achteruit schuiven maar ook naar links en rechts bewegen.” Dat alles op een strikt gecontroleerde manier met deze krachten is heel bijzonder en dat vraagt een flink staaltje techniek.

Achterop de machine zit een enorm ballastgewicht van maar liefst honderdnegen ton. De machine kan met maximaal gewicht zwenken en is uiterst stabiel dankzij geavanceerde meet- en besturingstechnieken. Een loadcel dient als lastmomentbeveiliging en meet de krachten op de tuikabels. In de giek zelf zit een hoekmeting die meet hoe ver het gewicht van het hart van de kraan vandaan is. In uitgebreide hijstabellen wordt automatisch berekend of het gewicht ook haalbaar is door de kracht maal de lengte is het moment te bepalen. Daarvoor wordt de NEN 13000 – de norm voor hijskranen – gehanteerd.

Besturing
“Zwenken, hijsen of kantelen van de giek, alles wordt automatisch gereduceerd als het maximale lastmoment wordt bereikt. Maar dat moet ook wel, met deze gewichten kan een klein foutje al heftige gevolgen hebben.” Joost gaat verder met het uitleggen van de motoren en controllers die dit allemaal mogelijk maken en waarvoor VSE de besturingssoftware volledig nieuw heeft geprogrammeerd. “We gaan altijd voor de nieuwste technologie. En daarbij kijken we ook naar de laatste Euronorm en TIER-norm.”

“Het op- en aflieren wil je in zo kort mogelijke tijd doen. We hebben de nieuwste hydromotor van Bosch Rexroth toegepast met een verstelbaar slagvolume. Die motor is gecombineerd met een drukzender en een RC-controller. Zo zoekt de controller altijd de beste stand van de motor. Een groot slagvolume is sterk en langzaam, een klein slagvolume is minder sterk maar snel.”
“De schuiftafel van de makelaar bijvoorbeeld, heeft maar liefst zes meter uitschuiflengte. Nu heb je bij hydrauliek altijd een beetje een afwijking, maar het is heel belangrijk dat de cilinders van de schuiftafel gelijk uitgaan. Daarvoor zijn er trekdraadopnemers voorzien. De draad gaat mee met de cilinder en drijft een encoder aan.

Dat wieltje stuurt een signaal naar de RC-controller en die past de snelheden aan.”
“Als de machine in makelaarstelling wordt gebruikt, wordt de giek vastgehouden door twee tweeëntwintig meter lange cilinders. Zo kun je een schoorstand – zowel voor als achterover – van 3:1 bereiken, dat komt overeen met maar liefst 18,4 graden. De regeling van de schoorcilinder begint met lage druk en wordt ook weer bewaakt door een hoekgever in de giek. Deze communiceert met de RC-controller die de druk bepaalt.”

De gebruiker
Zo heel vaak krijgen we niet de kans om een machinist te vragen naar zijn ervaringen met al deze techniek. Maar, dit keer staan we op de locatie waar de machine wordt ingezet. We hebben niet voor niets dat zwemvest omgehesen, dus we vragen machinist Jurgen Noorland hoe hij het werken met deze krachtpatser ervaart. “Ik werk al tien jaar met een Woltman en ik wil niet anders meer! De vorige was een 1000 PDS en die heb ik destijds ook nieuw gekregen.” Hij praat over zijn machine alsof het zijn kindje is. En over de 3000 PDS – die hij mee heeft opgebouwd en getest – is hij helemaal te spreken. “Deze rijdt en draait veel sneller, wel twee keer zo snel terwijl hij veel groter is. Ik kan honderdtwintig meter per minuut lieren.”

Ook ergonomisch gezien is hij blij. “De cabine is logisch ingedeeld en alles is heel goed bereikbaar. En dat geldt ook voor de motorruimtes. De servicemonteurs kunnen hun werk ook heel makkelijk doen. Je ziet dat daar echt over na is gedacht.”
Als even later het heien van zo’n enorme buis weer van start gaat terwijl wij nog op het werkponton zijn, misten we toch nog één ding in onze uitrusting: de gehoorbeschermers. De heikop is bijna manshoog in doorsnede en de krachten zijn enorm.

Samenwerking
Eenmaal weer veilig terug aan wal vertelt Joost onder het genot van een kop koffie over de samenwerking met VSE, die zorgde voor engineering, paneelbouw, software, hardware en installatiewerk. “Dat gaat eigenlijk altijd als vanzelf,” begint hij. Woltman’s Gerard de Jong ontwikkelt samen met VSE het elektrische deel en de software. “Gerard legt uit hoe hij het graag wil hebben en VSE ontwerpt het. Roy van Rijswijk van VSE bewaakt het proces en planning en heeft absoluut geen afwachtende houding, maar is juist heel proactief.”

“Voor deze machine is de software helemaal opnieuw ontwikkeld, volgens de nieuwste inzichten. De VSE-programmeurs zijn heel ervaren en kennen ook de componenten van verschillende leveranciers heel goed. Ook met de componenten van Bosch Rexroth kunnen ze goed uit de voeten en het overleg met de fabrikant verloopt ook prima. Je ziet dat ze de weg weten en dat ze door alle partijen worden gewaardeerd om hun kennis. Echt alles is altijd tiptop afgewerkt en we hebben nooit verbeteringen nodig. Ze doen het precies zoals wij het graag willen en vaak zelf nog met verbeteringen. Ze denken echt met ons mee, dat is heel fijn.”

Dit artikel verscheen ook in Automatie | PMA nummer 2 2020. Hier kun je het downloaden: [download id=”9837″]