VSE-directeur Ronald Elbers is een natuurliefhebber en zeiler. Al in 2012 bouwde hij samen met een vriend een elektrische en hybride boot. Tien jaar later stelt hij vast dat we nog kansen laten liggen om onze mobiliteit te verduurzamen.

Op een beurs in Stuttgart ontmoette Ronald in 2012 jachtenbouwer Alexander Pirich, die vanaf zijn negende stijlvolle en elegante, maar ook snelle en efficiënte houten speedboten ontwerpt en bouwt. In 2008 had Alexander voor de Oostenrijkse markt een superefficiënte elektrische boot gebouwd met loodaccu’s. Ronald: “Als je zoiets duurzaam wil maken, moet je het efficiënt vormgeven om tijdens het varen zo min mogelijk weerstand te hebben. Wat je niet hoeft te verbranden, hoef je immers ook niet op te wekken. Alex wilde door ontwikkelen en een snelle boot elektrisch gaan aandrijven. Hij had al de eerste prijs in de Liquid Quarter Mile in Friedrichshafen gewonnen met een 512V-accupakket en twee 60kW-elektromotoren.”

Hybride jacht

Varen, verduurzamen, elektrificeren. Ronalds belangstelling was gewekt. “Alex is gebiologeerd door snelheid. Dat te combineren met een elektrische aandrijving is uitdagend. Ik vind het belangrijk dat we meer aandacht hebben voor het milieu en droomde er als kleine jongen van mijn eigen boot te bouwen. Alex kon me daarbij helpen. Dus heb ik een stapel hout opgehaald en ben ermee naar zijn werkplaats in Stuttgart gereden. Terwijl hij aan z’n eigen boot werkte, bouwde ik de mijne: een dieselelektrische kajuitboot – de ‘Skyfall’. Als ik lekker op het water zit, wil ik ook kunnen overnachten en in Nederland regent het nog wel eens!”

Prijzen gewonnen

“Om snelheid met wendbaarheid te combineren, hebben we er een jet-aandrijving ingezet, gecombineerd met een hybride dieselelektrische aandrijving. In 2014 hebben we verschillende regatta’s voor elektrisch varen gewonnen. De kroon was voor mij dat ik met mijn ‘Skyfall’ de PokerRun 2019 in Duitsland won. Ik was met mijn 70 km/h tussen boten die 140 km/h varen niet de snelste, maar absoluut de zuinigste. Ik kwam telkens op tijd aan en een gelukkige hand met pokeren bracht de overwinning. Deze tocht over de Oostzee naar Polen was voor mij en Alex een enorme bron van inspiratie om verder door te ontwikkelen. Het eerste zaadje voor het project ‘Goldfinger’ was geplant: een 13,5 meter lang luxejacht waarmee we ooit hopen via Groenland naar Amerika te varen.”

Tijd ver vooruit

Waar hij ook komt met de hybride ‘Skyfall’ of de 100% elektrische ‘Elektra King’, Ronald oogst overal belangstelling. Terwijl het inmiddels toch al tien jaar geleden is dat de elektrische boot gebouwd is. “Vandaag is het elektrificeren van vrachtwagens en bouwmachines met 500V tot 800V accupakketten vrij normaal. De techniek is zo ver gevorderd dat steeds meer partijen het kunnen. Maar wij waren er al in 2012 mee bezig. Je kunt wel stellen dat we 10 jaar voor de muziek uit liepen.”

Brommertjes

Qua elektrificatie van mobiliteit laten we volgens Ronald nog kansen liggen. “Accupakketten zijn compacter geworden, maar nog steeds kostbaar.  Mede daarom zijn er nog vrij weinig goedkope elektrische auto’s. Een fiets kun je met een relatief kleine accu prima elektrificeren. Dat geldt ook voor brommertjes; we zouden dat veel meer moeten doen! Het gaat om kleine vermogens, maar om grote hoeveelheden. En vele kleine beetjes maken een groot verschil.”

Sloepen

“Ook de vele sloepen met dieselmotor die in Nederland varen, kun je makkelijk hybride elektrificeren. Je mag in stiltegebieden sowieso niet met een dieselmotor varen. Door ze hybride te maken, kun je in stiltegebieden elektrisch varen en daarbuiten op diesel. We kunnen ons nu eenmaal niet blijven permitteren om zoveel fossiele brandstof te verbruiken. Voor nieuwe sloepen, die maximaal 12 km/h varen, is een elektrische aandrijving enorm geschikt. Alleen de infrastructuur langs het water moet nog aanzienlijk beter worden. Voor snel elektrisch varen zijn Alex en ik nog steeds uniek. Maar als je ver en snel wil varen, is het nog wachten op elektrisch varen in combinatie met een waterstof-cel.”

Uitdagingen en risico’s

“Je moet natuurlijk wel geschikte en voldoende laadinfrastructuur hebben. En als een elektrisch voertuig ontbrandt, heb je een probleem. Daarom geloof ik persoonlijk niet erg in uitwisselbare accupakketten voor goederenschepen. Je hebt enorm veel vermogen nodig. Ik denk dat dit soort oplossingen slechts een tussenstap zijn in de energietransitie. We zijn er nog lang niet wat de verduurzaming van mobiliteit betreft. Ook waterstof is nog niet groen, al vinden er veel ontwikkelingen in die richting plaats. Maar ook daar zal weer infrastructuur voor nodig zijn.”

Circulaire boot

Waterstof speelt een belangrijke rol in de circulaire jachten die Ronald nog eens hoopt te bouwen voor de Nederlandse markt. “Ik zit te denken aan hybride boten, hoogwaardig afgewerkt en met het nodige comfort aan boord. Er moet een waterstofmotor in. Het wordt een circulaire boot, voor 100 jaar gebouwd omdat alle onderdelen eenvoudig te vervangen zijn.”

Een innovatief en duurzaam idee, gegroeid dankzij de jarenlange vriendschap met botenbouwer Alex Pirich, die Ronald in contact bracht met de crème de la crème van de botenbouw in Duitsland. Ook elders in Europa heeft hij veel contacten gelegd. “Ik vind het prachtig om in een wereld van speedboten en zware motoren een stap te maken met efficiency en verduurzaming.”

Zelf een stukje meevaren? Bekijk dan hier ons filmpje.

Benieuwd hoe wij u kunnen helpen met de elektrificatie van uw machines? Meer informatie vindt u hier.