Een artikel op ing.nl beweert dat het aantal ‘zzp’ers eigen arbeid’  in een extreem scenario op termijn kan gaan verdubbelen. Maar wat zijn dat eigenlijk, zzp’ers eigen arbeid?

Een kleine uitleg: Binnen zzp’ers wordt onderscheid gemaakt tussen zzp’er eigen arbeid en de zzp’er producten. De tweede groep is eigenlijk de klassieke zzp’er. Degenen die producten of grondstoffen verkopen. De zzp’er eigen arbeid is een ‘nieuwe’ groep zzp’ers. Bij hen gaat het om het aanbieden van diensten aan bedrijven of aan particulieren. Met name bij diensten voor bedrijven gaat het dan vaker om werk dat voorheen door werknemers van die bedrijven werd gedaan. Daarvoor worden nu zzp’ers ingehuurd. Minder werknemers, dus minder mensen op de loonlijst. Voor die bedrijven dus minder zorgen over doorlopende arbeidsovereenkomsten, ziektekosten, noem maar op.

Digitale werkplatformen, zoals Uber (taxi), Deliveroo* (maaltijdbezorging), Temper (horecapersoneel) en Roamler (retailinformatie) maken daar natuurlijk dankbaar gebruik van. Hoe groot het uiteindelijke effect zal zijn, hangt af van de technologie, juridische ruimte en financiële prikkels. In verschillende scenario’s varieert de impact van 200.000 tot een miljoen extra zzp’ers.

Nu nog klein
Het fenomeen van de zelfstandige platformwerker staat nu nog in de kinderschoenen. Het gaat om tienduizenden mensen die specifiek werk doen: thuisbezorging en taxivervoer bijvoorbeeld. Technologie kan markten echter rap veranderen en de markt beweegt: Uber kondigde recent aan de klusmarkt op te gaan en Temper verbreedt z’n doelgroep van horeca naar de retail. Concurrentie voor Roamler dus.

Prikkels
Hoe meer juridische ruimte er is voor het verrichten van arbeid als zelfstandige, des te meer zzp’ers. Da’s logisch. Maar tegelijkertijd is het financiële verschil tussen zzp-contracten en arbeidscontracten een bepalende factor: wat zijn de minimumtarieven, en verplichtingen voor verzekeringen, pensioen en belasting? Een groter verschil in financiële prikkels geeft meer zzp’ers. Ook dat is geen hogere wiskunde.

Niet ieder contract en beroep even gevoelig
Platformen zijn vooral een aantrekkelijke oplossing voor kortdurende en/of flexibele contracten. De uitzend- en detacheringscontracten zijn het meest gevoelig, omdat deze kortdurend zijn en omdat een intermediaire partij in de ‘oude’ situatie een marge per gewerkt uur ontvangt. Vaste contracten zijn daarentegen, vanwege de langere looptijd, veel minder gevoelig voor platformen.

Platformen passen beter bij beroepen die makkelijk via een platform te organiseren zijn, zoals repetitief werk en bij beroepen waar de kostenvoordelen groot zijn. Als de welzijns- of bedrijfsrisico’s te groot zijn, zoals in de zorg of bij de overheid en managers, lijkt platformisering uitgesloten.

Om hoeveel zzp’ers gaat het uiteindelijk?

In een extreem scenario verdubbelt het aantal zzp’ers eigen arbeid ruim. De Nederlandse arbeidsmarkt zou in dat geval voor ruim een vijfde bestaan uit zelfstandigen eigen arbeid.

Lees hier meer over de scenarios.

*Volgens een uitspraak die de Amsterdamse kantonrechter deed op 15 januari 2019, zijn Deliveroo-bezorgers geen zzp’ers en kunnen dus aanspraak maken op een arbeidsovereenkomst. Bovendien valt de maaltijdbezorger onder de cao beroepsgoederenvervoer, zo besloot de rechter. Niet verrassend: Deliveroo heeft verklaard in beroep te gaan tegen de uitspraak.